บทความเรื่อง
เดินก่อนได้เปรียบจริงหรือ? โดยฆราวาสผู้ใฝ่รู้
หมากรุกนั้นเป็นเกมที่จำลองสงครามมาไว้ในกระดานทั้งหมด64ช่องซึ่งก็จะประกอบไปด้วยขุนพลและเหล่าพลทหารจนบางท่านได้นิยามหมากรุกไว้ว่าเป็นหมากรบ
ในการเล่นหมากรุกนั้นต้องอาศัยหลายอย่างที่เป็นองค์ประกอบในการสู้กันทั้งกลยุทธ์แผนการต่างๆหรือแม้กระทั่งจิตใจของตัวผู้ที่เล่นเองว่านิ่งและมีสมาธิในการวางแผนการเล่นขนาดไหนเพราะหมากรุกนั้นเดินพลาดเพียงแค่ตาเดียวก็สามารถทำให้เรานั้นพ่ายแพ้ทั้งกระดานได้ดังจะเห็นได้อยู่บ่อยๆ
หมากรุกจึงเป็นเกมที่ต้องใช้สมาธิและจิตวิทยาในการเล่นค่อนข้างสูง
สำหรับกติกาของหมากรุกนั้นก็จัดได้ว่าไม่ได้ยากอะไร
โดยการเล่นหมากรุกจะเริ่มจากสีขาวนั้นเป็นฝ่ายที่เดินก่อนและสีดำเป็นฝ่ายที่เดินทีหลังส่วนมากแล้วหมากรุกนั้นเวลาเล่นเพื่อพิสูจน์ฝีมือจริงๆมักจะใช้วิธีเล่นกันทั้งหมด3กระดานเพื่อหาผู้ที่ชนะจะไม่ค่อยนิยมเล่นเพียงกระดานเดียวเพื่อตัดสินด้วยเหตุผลที่ว่ามีฝ่ายหนึ่งได้เดินก่อนและอีกฝ่ายได้เดินทีหลังคนหนึ่งเสียเปรียบเพราะต้องค่อยรับเพราะเดินทีหลังอีกคนได้เปรียบเพราะได้เดินก่อน
จุดนี่นั้นเปรียบเหมือนในสงครามเพราะในพิชัยสงครามจะนิยามว่าบุกก่อนได้เปรียบเพราะการบุกก่อนหมายถึงคู่ต่อสู้อาจจะยังไม่ทันตั้งตัวหรือคู่ต่อสู้ต้องเป็นฝ่ายที่รับการโจมตีของเรานั้นเอง
เพราะเหตุนี้ผู้เล่นส่วนใหญ่จึงไม่ยอมรับที่จะเล่นตัดสินแพ้ชนะกันในการเล่นเพียงกระดานเดียวเพราะแพ้กระดานแรกก็ใช่ว่าจะมีฝีมือที่ด้อยกว่าคู่ต่อไม่แน่ถ้ามีกระดานต่อไปเขาอาจจะชนะก็ได้เพราะหมากรุกนั้นอะไรก็เกิดขึ้นได้ไม่แน่นอนเพราะทุกคนย่อมมีเผลอเพราะเราก็คนคู่ต่อสู้ก็คนไม่ใช่โปรแกรมที่มีปัญญาประดิษฐ์ของคอมพิวเตอร์สักหน่อยที่จะเดินผิดพลาดยาก
แม้ในสงครามจะนิยามว่าการบุกก่อนนั้นได้เปรียบและด้วยความที่หมากรุกนั้นเป็นเกมที่ได้จำลองสงครามมาไว้ในกระดานถ้าจะบอกว่าการเดินก่อนหรือการได้บุกก่อนนั้นในหมากรุกจะได้เปรียบเหมือนในสงครามเพราะได้เข้าทำคู่ต่อสู้ก่อนด้วยเหตุผลนี้เพียงอย่างเดียวสำหรับหมากรุกนั้นยังไม่เพียงพอเพราะการได้เดินก่อนหนึ่งตาไม่ได้บ่งบอกว่าหมากกระดานนี้เราจะเป็นฝ่ายที่ชนะเพราะในหมากรุกนั้นการที่เราจะได้ชัยชนะมันขึ้นอยู่กับหลายๆองค์ประกอบที่สัมพันธ์กันทั้งฝีมือการเล่นและตำแหน่งหมากจริงอยู่ว่าฝ่ายที่เดินทีหลังก็จะเสียเปรียบตาเดินหนึ่งตาแต่ถ้าเรานั้นเล่นดีๆวางแผนรัดกุมฝ่ายที่บุกพอบุกมาก็อาจจะพลาดท่าเสียทีเราก็ได้ก็มีให้เห็นเยอะแยะไปว่าฝ่ายบุก
บุกหลวมไม่รัดกุมและพอบุกฝ่ายคู่ต่อสู้ไม่แตกซ้ำแล้วยังโดยตีโต้กลับถอยไม่เป็นท่าแพ้
แต่จริงๆแล้วผู้เล่นใหม่อาจจะนึกว่าฝ่ายที่เดินทีหลังจะเสียเปรียบทีเดินแต่เราก็ต้องมาขยายความว่าหมากรุกนั้นมีการเอาเปรียบทีเดินหรือสร้างกำไรทีเดิน
ซึ่งการสร้างกำไรทีเดินนั้นคือการที่ฝ่ายคู่ต่อสู้ขยับหมากไปในตาที่ไม่ได้มีประโยชน์อะไรหรือเดินซ้ำไปซ้ำมาทำให้เรานั้นขยับหมากไปยังพื้นที่ต่างๆที่เราต้องการเพื่อปรับหมาก
ถ้าเป็นฝ่ายที่เดินก่อนแล้วในการเล่นสามารถสร้างกำไรทีเดินได้ไม่แน่เราอาจจะกลับกลายเป็นฝ่ายที่ได้เดินมากกว่าฝ่ายที่เดินก่อนตอนต้นกระดานเสียอีกไม่รู้ตัว
ยิ่งถ้าได้กำไรทีเดินมากๆเข้าก็เหมือนกับว่าเราได้เดินอยู่ฝ่ายเดียวส่วนคู่ต่อสู้เดินแล้วไม่ได้ประโยชน์อะไร
ถ้าเปรียบเหมือนการชกมวยก็คือเราได้ชกฝ่ายคู่ต่อสู้ฝ่ายเดียวโดยที่คู่ต่อสู้ไม่ได้ชกกลับคือ
ทั้งนี้ทั้งนั้นการเล่นหมากรุกเพื่อให้ได้เปรียบซึ่งทีเดินต้องอาศัยองค์ประกอบหลักเพียงสองข้อคือ
ฝีมือการเล่นที่ดี
และที่ขาดไม่ได้คือประสบการณ์เพราะคนที่มีฝีมือการเล่นที่ดีจะรู้ว่าเมื่อไหร่ควรจะเดินตัวไหนเพื่อให้ถูกที่ถูกเวลาและจังหวะที่เหมาะสมของการเดินหมากตัวนั้น
ส่วนประสบการณ์ก็เป็นสิ่งที่นักหมากรุกขาดไม่ได้เพราะประสบการณ์จะสอนเราว่าการเดินแบบนี้จะทำให้เราเสียเปรียบหรือการเดินแบบนี้จะทำให้เราได้เปรียบ
อันที่จริงแล้วหมากรุกจึงไม่สามารถตัดสินความได้เปรียบเสียเปรียบจากการเดินก่อนหรือหลังได้เพราะเราสามารถเอาเปรียบเพื่อเอากำไรทีเดินได้ไม่ว่าจะเดินก่อนหรือหลังโอกาสชนะก็พอๆกันขึ้นอยู่ที่ฝีมือและประสบการณ์ของผู้เล่นว่ารู้เห็นแต้มหรือเคยพบการเดินหมากเช่นนี้มากน้อยแค่ไหน
แต่กติกาที่มาตรฐานที่สุดแล้วนั้นผู้เขียนเห็นว่ายุติธรรมที่สุดคือเดินหมากทั้งหมด3กระดานเพื่อหาผลแพ้ชนะและโดยแต่ละกระดานก็สลับสีเพื่อสลับกันเดินก่อนและหลังพอกระดานสุดท้ายก็เสี่ยงดวงเอาอาจจะโยนเหรียญว่าออกหัวออกก้อยก็ได้เพื่อหาคนที่จะได้เดินหมากก่อนหลังเพราะหมากรุกนั้นตัดสินแพ้ชนะกันตั้งแต่กระดานแรกก็ดูไม่เป็นการยุติธรรม
เพราะบางทีผู้แพ้กระดานแรกอาจจะเดินดีในกระดานที่สองและชนะก็ได้ใครจะไปรู้แต่ถ้าหากมีฝีมือที่ทัดเทียมกันเเล้วการเดินก่อนหรือเดินหลังก็อาจจะมีผลกับการแพ้ชนะได้เเต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับผู้เล่นเองอยู่ดีว่าถนัดที่จะเล่นหมากรับหรือรุกเพราะคนเรามีสิ่งถนัดไม่เหมือนกันจึงเป็นเรื่องที่ยากที่จะตัดสินว่าอะไรถูกอะไรที่ผิด เเต่ถ้าเมื่อเราเป็นฝ่ายที่ต้องพ่ายเเพ้ก็ให้จำเสียว่าการพ่ายแพ้นั้นก็ไม่ใช่เรื่องที่น่าอายเพราะถ้าเราเอาหมากที่เล่นแพ้มาแก้ไขเพื่อหาข้อที่ผิดพลาดว่าเหตุใดทำไมเราถึงเดินหมากแพ้มาแก้ไขเดียวฝีมือและประสบการณ์ก็จะมาเองและวันใดวันหนึ่งเราก็จะสามารถเป็นผู้ที่ชนะได้
บทความโดย ฆราวาสผู้ใฝ่รู้
